13 Ekim 2015 tarihine kadar olan uygulama

4458 Sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki 29 Eylül 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 20´inci maddesinin 1. Fıkrasının (c) bendinin 3 numaralı alt bendine göre Türkiye Gümrük bölgesi dışında yerleşik emeklilerin Türkiye’de kişisel kullanıma mahsus kara araçlarına bir yıl geçici ithal izni verilmekteydi. Diğer vatandaşlarımız için ise sözkonusu süre 6 ay olarak belirlenmişti.

25 Temmuz 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 29 Eylül 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 20´inci maddesinin 1. Fıkrasının (c) bendinin 3 numaralı alt bendinde geçen “bir yıl” ibaresi “iki yıl” olarak değiştirildi. Böylelikle yurtdışında ikamet eden ve yine yurtdışından emekli olan gurbetçilerimiz yabancı plakalı araçlarını Türkiye’de hiçbir ücret ödemeden iki yıl bulundurma ve kullanma imkanına sahip oldu.

13 Ekim 2015 tarihinde resmi gazetede yayımlanan karar

13 Ekim 2015 tarihlive 29501 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2015/8113 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına, 24 ay geçici ithalat izni verilmiştir. Böylece yurtdışından Türkiye'ye getirilen yabancı plakalı araçlar (yurtdışında yerleşik gerçek veya tüzel kişi adına kayıtlı veya ait olan), 2 yıla kadar Türkiye'de bulunabilmektedir.

Daha önce 6 ay süreyle Türkiye’ye giriş yapmış arabaların süresinin 24 aya uzatılması için gümrük idaresine başvurulması gerekiyor.

Bu karar emeklilerin yanında diğer yurtdışında yerleşik Türk ve yabancı uyruklu kişileri kapsıyor.

Sadece Türkiye´den emekli olanlar bu haktan yararlanamıyor. Yurtdışı bir sosyal güvenlik kurumundan emekli aylığı almaya (yaştan veya malulen) hak kazanmış olmaları gerekiyor.

Türkiye´ye araç götürebilme şartları

23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri No’lu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince turistik kolaylıklar kapsamında yurtdışından geçici olarak araç ithal edebilmek için Türkiye´ye giriş tarihinden geriye doğru 365 gün (son bir yıl) içinde yurtdışında en az altı aydan fazla bir süre (185 gün) ikamet edenler vatandaşlık durumlarına bakılmaksızın yurtdışında yabancı plakalı araçlarını Türkiye´ye getirebiliyor.

Bu kapsamda, sadece hususi kullanıma mahsus kara taşıtları getirilebilir; ticari araçlar getirilemez.Bu kişilerin araçlarıyla birlikte Türkiye´de kalabilecekleri azami süre bu değişiklikten 720 güne (24 ay) çıkarılmıştır. 24 aylık süre, tek seferde kullanılabileceği gibi, parça parça da kullanılabilecektir. Ancak bu sürenin tamamının kullanılmasından sonra, yeniden Türkiye’ye araba getirilebilmesi için hem kişinin hem de arabanın, çıkış tarihinden itibaren en az 185 gün süreyle fiilen yurtdışında bulunması gerekir; çıkış-giriş yapılması yeterli olmaz.

Giriş tarihi itibariyle son 185 gününü kesintisiz olarak yurtdışında geçirmemiş kişilere, 24 aylık süreden arabanın ve kişinin Türkiye’de kaldığı süre düşüldükten sonra arta kalan süre verilir. Arabaya verilecek süre hesaplanırken, araba ve kişi için süreler ayrı ayrı hesaplanır ve kısa olan süre verilir.

Arabanın mülkiyeti değişmiş ise, taşıtın daha önce Türkiye’de bulunduğu süreler dikkate alınmaz.

Geçici İthalat İzni Gerekli Belgeler

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

Aracın yurtdışı mülkiyet belgesi (Taşıtın kayıtlı olduğu ülkenin trafik, belediye veya diğer yetkili kuruluşlarınca verilen taşıtın kime ait olduğunu ve üzerinde motor, şase ve plaka numaraları ile diğer özelliklerini gösteren motorlu araç tescil belgesi veya bu şartları taşıyan belge). Araba, mülkiyet sahibi tarafından veya vekaleten getirilebilir; ancak lüks arabalar yurtdışından vekaleten getirilemez. Motor silindir hacmi 1600cm3’ü geçen arabalar lüks sayılmaktadır.

Sigorta poliçesi (2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtları için ilgili ülke tarafından düzenlenen ve "sigorta poliçesi" olarak kabul edilen Türkiye’de geçerli belgeyi, geçerli bir belgenin ibraz edilememesi hâlinde taşıtın girişi sırasında hudut girişlerinde zorunlu trafik sigortası olarak Türk veya yabancı reasürans kuruluşlarına düzenletilecek belge)

Kişinin pasaportu

Yurtdışından emekliler için ise emekli olduğuna ilişkin yetkili Konsoloslukca onaylı Türkçe belge.

Bu belgelerin girişte veya daha sonra gümrük makamlarına ibraz edilmesi gerekmektedir.

Taşıtın mülkiyet sahibi dışında başka bir şahıs tarafından vekaleten getirilmesi

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

a) Elçilik, Konsolosluk veya noterlikçe onaylı vekaletname ya da taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idarelerinde hazır bulunmaları halinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrük idarelerince onaylanan vekaletname,

b) Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenleyerek ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet ve mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan belgeler,

c) Uluslararası Tur İttifakı (AİT) ve Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA) üyesi ülkelerin otomobil kuruluşlarınca düzenlenen belgeler,

d) Otomobil firmaları ve diğer tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekaletnameler,

e) Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi gibi belgeler, kabul edilerek taşıtın girişine izin verilir.

Bu belgelerin uygunluğundan şüphe duyulması hâlinde Türkçe tercümeli örnekleri istenilir. Söz konusu belge örnekleri ilgili gümrük idaresinde muhafaza edilir.

Taşıtın çalınması durumu

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

Kişisel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtlarının yurtta kalma süresi içerisinde çalınması halinde, çalınma olayının emniyet veya jandarma birimlerince düzenlenecek belgelerin yanısıra, mahkeme kararı veya Cumhuriyet Savcılığından alınacak belgeyle gümrük idaresine ispatı şartıyla taşıtın veya aksesuarlarının kayıtlardan düşümü istenilir.

Çalındıktan sonra bulunan taşıtlar gümrük denetimine alınarak sahibine tebligat yapılır. Bu taşıtlar geçici depolanan eşya statüsünde değerlendirilir ve tebligatta belirlenen süre içinde teslim alınmaması durumunda tasfiyeye ilişkin hükümler uygulanır.

Taşıtın kaza yapması

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

Kaza durumu, ölümlü veya yaralanmalı kazalarda mahkeme kararı ya da Cumhuriyet Savcılığı yazısı, diğer hallerde ise ilgili emniyet, jandarma birimlerince düzenlenecek olay yeri tespit tutanağı veya yetkili sigorta şirketlerinin eksperlerince düzenlenecek ekspertiz raporlarıyla belgelendirilir.

Yurtta kalma süresi içerisinde kaza geçirmesi veya herhangi bir nedenden dolayı hasar görmesi sonucu kullanılamayacak duruma gelen taşıta ait vergiler aranmaz.

Hasara uğrayan taşıtın, yurtdışına çıkarılması veya gümrüğe terk edilmesi gerekmektedir. Yurtdışına çıkarılmak istenmeyen taşıt enkazının terk edilmek istenmesi halinde, taşıt sahibince veya yetkilendirilen kişilerce ilgili belgelerle birlikte gümrüğe terk dilekçesine istinaden işlem yapılır.

Kaza geçirerek hasara uğradığı gümrük idaresince tespit olunan taşıtlar ile Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılabilmesi için tamirine ihtiyaç duyulan taşıtların tamirleri, taşıt sahipleri veya yetki verilenler tarafından talepte bulunulması halinde gümrükçe uygun görülen yerde ve gümrüğün denetimi altında yapılır.

Mücbir sebepler

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

Taşıt sahipleri, sürücüleri veya firma yetkilileri tarafından taşıt takip programı olan herhangi bir gümrük idaresine süresi içerisinde yapılacak müracaatla kaza, yangın gibi beklenmeyen haller, olağan dışı durumlar, hastalık, ölüm ve tutukluluk hali gibi olayların başlangıç tarihlerinin, taşıtın yurtta kalma süresi içerisinde cereyan ettiğinin resmi nitelikli belgelerle ispatlanması ya da ihracatçının yükünü zamanında tedarik edememesi nedeniyle yüklemenin gecikmesi halinde durumun ihracatçıdan alınacak belge ile kanıtlanması suretiyle süre uzatım talebinde bulunabilirler.

Mücbir sebep belgesi olarak ibraz edilecek sağlık raporlarında istirahat süresinin belirtilmiş olması, özel hastane ve poliklinikler ile özel doktordan alınan sağlık raporlarının il sağlık müdürlüğü veya sağlık grup başkanlığı tarafından onaylanmış olması gerekir. İstirahat süresi belli olmayan ve onaylanmamış olan sağlık raporlarına istinaden süre uzatımı yapılmaz.

Süresi içerisinde yurtdışına çıkarılmasına rağmen, pasaport kayıtlarından düşümü yapılmamış taşıtlar

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

Turistik kolaylıklar kapsamında yurda getirilen ve süresi içerisinde yurtdışına çıkarılmasına rağmen, pasaport kayıtlarından düşümü yapılmamış taşıt sahipleri, pasaporttaki taşıt kaydının düşümü için herhangi bir gümrük idaresine başvurabilir.

Başvuru yapılan gümrük idaresince taşıtın ilgili gümrük idaresinden çıkışının yapıldığının ya da ilgili tarafından yabancı ülke resmi kuruluşlarından alınacak belgelerden yurtdışında olduğunun anlaşılması halinde ilgilinin pasaportundan düşüm işlemi yapılarak sistemdeki kaydı kapatılır.

Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından geçici olarak kişisel kullanım koşulları

Yurtdışından getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının başkaları tarafından kullanımına genel olarak izin verilmeyecektir.

Almanya'da yaşayan bir gurbetçinin aracını yakın bir akrabasına kullandırma şansı bulunmamaktadır.

Aksi takdirde "geçici ithalat izninin ihlali" nedeniyle araç sahibi cezalandırılacaktır.

Ancak 29 Eylül 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 17. Maddesi 1. Fıkrasının (c) bendi uyarınca “Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının acil bir durum nedeniyle ve bu durum süresince araç sahibin de araçta bulunmak şartı ile” kullanılması mümkün olduğu belirtilmektedir. Kararın 18. Maddesi uyarınca 16. Maddenin 1. Fıkrasının (a) bendindeki koşulu taşıyan kişisel kullanıma mahsus taşıt, izin hak sahibinin müsaadesi ve 19. Maddenin 3. Fıkrası çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik gerçek bir kişi tarafından süreklilik arz etmemek koşuluyla kullanılabilir. Ancak, bu kullanım sırasında izin hak sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunması şarttır.

Diğer taraftan, Türkiye’de bulunduğu sürece arabayı, sadece arabayı geçici ithal eden ilgili kişi ile bu kişinin yurtdışında yerleşik annesi, babası, eşi ve çocukları kullanabilir.

Geçici ithaline izin verilen arabanın, getiriliş amacı dışında kullanılması, kiralanması, ödünç verilmesi, izinsiz devredilmesi, satılması, hak sahibi (yurtdışında yerleşik anne, baba, eş ve çocuklar) olmayan kişilerce kullanılması, parçalarının izinsiz olarak değiştirilmesi, zamanında yurtdışına çıkarılmaması veya gümrük idaresine teslim edilmemesi durumunda, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine ilave olarak, vergi kaybına ilişkin para cezası veya usulsüzlük cezası uygulanır ve geçici ithal izni iptal edilerek taşıt gümrük idaresince teslim alınır.

Taşıtı Türkiye´de bırakarak yurtdışına çıkmak

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

Turistik kolaylıklardan istifade edilerek yurda getirilen taşıtların sahiplerinin taşıtsız olarak yurtdışına geçici olarak çıkmak istemeleri halinde, taşıtın herhangi bir gümrük idaresinin denetimine bırakılması gerekir. Ancak, gümrük idaresinin taşıtı muhafaza altına alacak yerinin bulunmaması halinde, aracın teslim edileceği tüzel kişiliğe sahip resmi veya özel kuruluşlardan taşıtın kendilerinde muhafaza edileceğine ve kullanılmayacağına ilişkin taahhütname alınmak suretiyle gümrük idaresinin denetim ve gözetimi altında uygun bulunacak yerlere konularak çıkışlarına izin verilir. İlgilinin pasaportuna gerekli meşruhat verilerek kayıtlarından taşıtın giriş kaydı kapatılır. Otomasyon sistemi bulunmayan gümrük idarelerince ise bu durum Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü bildirilir.

Taşıtların herhangi bir nedenle sahibi tarafından yurtdışı edilememesi ya da taşıtını gümrük idaresine veya gümrükçe izin verilen yerlere bırakarak yurtdışına çıkış yapan kişinin Türkiye’ye geri dönememesi hallerinde taşıtın usulüne uygun vekaletname ile yetkilendirilen başka bir şahıs tarafından Transit Rejimi hükümleri çerçevesinde yurtdışı edilmesine izin verilir.

Taşıt sahibinin ölümü halinde

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği gereğince)

Taşıt sahibinin ölümü halinde, mahkeme kararıyla tespit edilen varisleri tarafından araç yurtdışına çıkarılabilir. Taşıt sahibinin, taşıtın yurtta kalma süresi geçirildikten sonra ölümü halinde, taşıtın gümrüğe teslim veya yurt dışı edilememesi durumlarında ise Kanunun 238. maddesi uyarınca taşıtın gümrük vergileri reddi miras talebinde bulunmayan varislerinden tahsil edilir, ayrıca para cezası uygulanmaz.